سوال: آقای عامریان شما پیمان سپاری را ابتدا عنوان کردید آقای قریبی بیشتر خود فعالیت بخش خصوصی را عنوان میکنند به عنوان اینکه منسجم و پایدار و با برنامه در آنجا حضور پیدا نکردهاند مهمترین چالش بیشتر این میبینند مقدم بر پیمان سپاری چقدر این را قبول دارید و به جز پیمان سپاری چه چالشهای دیگری باعث شد که نتوانیم به همان ظرفیتهایی که هر دو بزرگوار در ابتدای برنامه اشاره کردید که میتوانیم با این کشورها واردات داشته باشیم برسیم؟
عامریان: ببینید صحبتهای آقای دکتر قریبی در مورد زمانی است که ما در کشور این مشکلات را نداشته باشیم یعنی ما هم تجار ما هم تولید کنندگان ما مانند کشورهای دیگر نه مشکل حمل و نقل داشته باشند نه مشکل پیمان سپاری داشته باشند نه مشکل بانکی داشته باشند بعد بیایند بنشینند و بگویند که ما الان میخواهیم فلان کار را بکنیم دقیقاً صحبتهای آقای دکتر قریبی درست است و آن موقع تشکل به صورت قوی باید ورود بکند ولی ما الان مشکل اصلیمان این است که یک تولید کننده ما به این راحتی نمیتواند بلند شود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون هزینه کرایه هواپیمایش را بدهد هتل را بدهد بعد بلند شود آنجا در نمایشگاهی که اصلاً فرض کنید که میخواهد کالایش را ببرد حمل کند موفق نیست.
سوال: چه کار میکنند تجار شما؟
عامریان: ببینید این کشورها فرض کنید ترکیه را مثال میزنم که بیش از دو میلیارد دلار صادرات دارد به برزیل کشور ترکیه زمانی که در نمایشگاههای کشور برزیل نمایشگاههای عمومی بزرگ است و تشکیل میشود میآید یک قسمتی از فضای نمایشگاهی را هزینه میکند به صورت غرفه بندی در اختیار تجارش قرار میدهد سوال دولت این کار را میکند عامریان حتی هزینه مسافرت هزینه هتل هزینه حمل آن کالا را هم بهشون پرداخت میکنند یعنی تجار ترکیه در نمایشگاه میگفتند که ما اصلاً از زمانی که در ترکیه هستیم کالا را تحویل میدهیم دیگر نمیبینیم تا زمانی که میآییم اینجا در غرفه برای ما چیده شده بعد تجار ما بعد از از چهار روز یا ۵ روز تجار ما وقتی خودشان کالا را میآورند آخرین روز نمایشگاه میمانند که اصلاً این کالایی که آوردهاند باید چه کارش کنند باید ارزان بفروشند زیر قیمت و بعد برگردند ترکیه یا چین یا کشورهای دیگر اصلاً فروش ندارند دولت آورده باز برش میگردانند اصلاً اجازه فروش آن کالا را نمیدهد دلایل خوبی هم دارد نمیگذارد بازار یک کالا خراب شود ولی کشور ما نه متاسفانه.
سوال: یعنی میگویید که ابتدا آن انسجام و هماهنگی در دل دولت ایجاد شده و بعد به بخش خصوصیشان رسیده؟
عامریان: دقیقاً در کشور ما نه اینطوری نیست متاسفانه حالا در ۲۰ سال پیش من یادم است سازمان توسعه تجارت بعضی مواقع کارهایی را انجام میداد ولی الان ما کمتر میبینیم هزینهها را اعلام میکنند روی کاغذ شاید الان هم بنشینند میگویند که ما هزینه حمل و نقل میدهیم هزینه فلان را میدهیم ولی نه همین الان هیئتهای.
سوال: یک سری از کارشناسان میگویند که خود بخش خصوصی باید پیشرو باشد بگوید که دولت بیاید خودش این فعالیتها را برایش انجام بدهد آن ظرفیت باید در بخش خصوصی باشد تا اینکه دولت هم خودش بیاید و این تسهیلات و زیر ساختها را فراهم کند؟
عامریان: ببینید امروز به نظر من به هر تولید کنندهای اعلام بکنند که ما در فلان کشور نمایشگاه داریم برایتان غرفه گرفتهایم و کالایتان را بیاورید به راحتی قبول میکنند منتها اگر قرار به این باشد که هر روز بروند بست بنشینند جلوی در مدیر کل مثلاً سازمان توسعه تجارت که الان مشکل کشور ما واقعاً این است کشورهای دیگر وقتی یک رئیس تشکل آقای دکتر قریبی هم درست فرمودند تشکلها قویترین هستند و زمانی که یک مشکلی پیش میآید من میبینم که رئیس یک تشکل دقیقاً نیم ساعت بعد با وزیر مربوطه صحبت میکند مشکل را حل میکند کشور ما برای اینکه یک مشکلی را حل بکند ما تجار و تولید کنندگان یک ماه دو ماه از این پلهها میرویم بالا اگر وزارتخانه اگر راه بدهد وزارتخانه هم که راه نمیدهد بعد از یک ماه مشکلت حل نمیشود باید تازه بروید آشنا پیدا بکنید بروی وزیر را ببینی به محضی هم که حالا دیدید ۵ دقیقه تا ۱۰ دقیقه صحبت میکنی مشکل حل میشود، ولی ما نمیدانیم چرا اگر قرار بود حل شود همان یک ماه قبل حل نمیشه باید حتماً ۱۰ تا ۲۰ نفر را ورود بدهید تا بتوانید برسید به وزیر وزارتخانههای ما از جلوی درشان کسی وارد نمیتواند بشود یک بانک مرکزی داریم هر کسی مشکلی واقعا برایش پیدا میشود اصلاً نمیتواند ورود کند برود بگوید که مشکل من دارم یک بخشنامهای را ۶ ماه است الان میخواهد اعلام بکند به بانک عامل ۶ ماه هنوز اعلام نکرده فقط یک تلفن است یک کارشناسی برمیدارد فقط جواب میدهد در دست اقدام این مشکلات همه تولید کنندگان است این مشکلات حالا گذشته از آن مشکلات تحریمی که داریم تحریمیها باز به جای خودش این خود تحریمی که در کشور است اینها همه باعث میشود که تولید کنندگان ما نتوانند.
سوال: کدام بیشتر است تحریم یا این اتفاقی که دارید بهش اشاره میکنید؟
عامریان: به نظر من تحریم را حالا میشود یه کاری کرد، چون تولید کنندگان ما تجار ما ماشاالله زرنگ هستند بعد هرجوری شده تحریم را یه کاری میکنند منتها در کشور خود تحریمی اینقدر زیاد است این را نمیشود حل کرد حالا امیدواریم دولت چهاردهم از بدو ورودش واقعاً یک فکری بکنند که صادرات از این وضعیت بیاورند بیرون دولت ما همین فرش حالا خیلی نمونههای فرش داریم همچین میگیرد میگوید یا بدهید یا پیمان سپاری یا کلاً صادراتش را آورده رسانده به ۲۰ میلیون دلار نه دیگر دلاری وارد کشور میشود ۲ میلیون نفر هم الان در روستاهای ما بیکار هستند.
سوال: آقای عامریان شما راهکاهایتان چیست و فکر میکنید اولین کاری که دولت چهاردهم باید انجام بدهد در حوزه تقویت تجارت خارجی باید چه کاری باشد؟
عامریان: ببینید الان به خاطر مشکلات تحریم وقتی کشتی وارد نمیشود تجار ما به خاطر این مسئله هر کس از طریق کاری که خود آن تجار یا تولید کننده میکند مجبور است که کانتینرش را بارگیری کند از طریق جبلعلیا حالا بنادر دیگر کراست استاف کند حالا هزینه زیادی دارد دولت اگر بیاید اینها را یکپارچه کند حالا درست است که کشتیهای دیگر نمیآیند ولی حداقلش این است که میتواند فرض کنید کشورهای رقیب برای یک کانتینر ۴۰ فوت برای یک مسیر مثلاً تا برزیل که ۳۰ روز تا ۳۵ روز است ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار میدهند تولید کنندگان ما الان این را ۸۰۰۰ دلار پرداخت میکنند یا بیشتر در کراستاف جنسشان گم میشود دما کم و زیاد میشود کیفیت پایین می آید.
سوال: باید چه کار کنیم با این قضیه چطوری باید حل شود، چون اشاره میکنید به تحریم و اینها؟
عامریان: چند تا از شرکتهای فورواردری را به نظر من که دولت نظارت میکند تمام این کارها را در بنادر به صورت کشتیهایی که میآیند چارتر میکنند انجام بدهند، چون ما کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را داریم که انجام میدهد ولی به تمام بنادر کشورهای دیگر نیستند اگر کشور فورواردی را دولت حمایت کند حالا من عرض میکنم که چطور میآید تمام کانتینرهایی که قرار است حمل شود با آن شرکت هماهنگ میکنند و آن حمل میکند دیگر خیالش راحت است ۲ ما در توسعه تجارت سازمان توسعه تجارت همیشه اعلام میکند ما نصف هزینههای حمل و نقل را به عنوان کمک حمایتی به صادرکنندگان پرداخت میکنیم بیاید آن هزینه مازادی که ما داریم ۴۰۰۰ دلار ۳۰۰۰ دلار آن را مستقیم به آن شرکت فورواردری پرداخت کند.
سوال: الان پرداخت میشود؟
عامریان: الان که پرداخت نمیشود.
سوال: آخرین باری که شما خودتان به عنوان صادر کننده گرفتید کی بوده؟
عامریان: چیزی که من دارم میبینم و از بچهها سوال میکنم الان در این یکی دو سال دریافت نکردهاند ولی نه اینکه گفتهاند نمیدهیم فقط قول میدهند و میگویند که پرداخت میکنیم الان اگر هم اعلام کنند میگویند که نه ما پرداخت میکنیم.
سوال: در آخرین برنامهای که در اینجا حضور داشتند در خصوص این مشوقها گفتند که بیشترش بودجههایش نرسیده ولی هزینههایی که برای نمایشگاهها میدادند آقای قنادزاده اگر اشتباه نکنم در همین برنامه آمدند و عنوان کردند که بودجههایش عمدتاً نمیرسد و نمیشود برای همه کشورها این کارها را کرد؟
عامریان: از سال ۹۱ خود شرکت من بیش از یک میلیون دلار از بابت جوایز صادراتی طلب دارد و هنوز پرداخت نکردند و هرجا میشینند میگویند که ما تسویه کردهایم خیلی شرکتها اینطوری هستند همه هستند ببینید در مورد این زیرساختهایی که گفتیم برای بنادر ۲ در مورد تشکیل نمایشگاه مهمترین کار این است ما تولید کنندگانی داریم خوب تمام هزینههایشان را صرف تولید میکنند حالا اگر فرض کنید میخواهند بیاییم بگوییم که برزیل را شروع کنید اول بعد مسافت است آشنایی ندارند زمان پرتقالی شاید صحبت میکنند یکم برایشان سخت است دولت یا سازمان توسعه تجارت به نظر من بایستی هر سال بیاید در آن نمایشگاهی که به صورت عمومی است فضا را بگیرد عین کشورهای دیگر تمام کانتینرهایی که لازم است را خودش بگیرد و حمل کند دیگر دغدغهای برای تولید کننده نداشته باشد مطمئناً ما خیلی قراردادهای خوبی را خواهیم داشت و خود من شرکت من یادم است من سال ۷۹ از طریق یکی از شرکتهایی که نمایشگاههایی که سازمان توسعه تجارت در سال ۷۹ در برزیل شهر سان پائولو تشکیل داد من اولین بار در آنجا شرکت کردم و کارم را در این ۲۵ سال یعنی آن شد سکوی پرش برای من شاید آن نمایشگاه نبود هیچ وقت من هم نمیرفتم و کارم را یک جور دیگری انجام میدادم.
سوال: در خصوص خط کشتیرانی خاطرم است که آقای قنادزاده و سازمان توسعه تجارت نمایندههایشان اینجا بودند وعدههایی دادند در گزارش هم دیدیم که خطوط کشتیرانی منظم داشته باشیم بعد از آن خطوط هوایی منظم و پروازهای منظم و سر ساعت داشته باشیم اینها چقدرش محقق شد؟
عامریان: در مورد آمریکای جنوبی که اصلاً محقق نشده فقط ونزوئلا رو گفتهاند ما حتی یک زمانی درخواست کردیم و گفتیم که اگر کشتی دارید که دارد به ونزوئلا میرود از همان ور به برزیل بیاید کانتینر هم بکند ما الان هر هفته فکر میکنم بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ کانتینر داریم از برزیل دارد میآید به سمت ایران اگر یک کشتی که همان فله برها هستند اگر بخواهند کار بکنند میشود یعنی خیلی سخت نیست همانها را بتوانند تجهیز بکنند ۵۰۰ کانتینر بگذارند اینها شروع بکنند به حمل و نقل برخی از مسیرهایی که ما زیاد کانتینر داریم ۴ تا ۵ سال است ولی انجام ندادهاند یک موضوعی است که من اگر اجازه بدهید میخواهم اگر وقت است در مورد کشاورزی سرزمینی که اول برنامه شد ببینید برزیل یکی از کشورهایی است که زمینهای کشاورزی خیلی خوبی را دارد به اتفاق خود آقای دکتر قریبی بود که جلساتی را گذاشتیم با وزیر کشاورزی ایالتهای شمالی در آنجا توافق کردیم حول و حوش ۵۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی شان را تجار ما خریداری بکنند حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد تجار ما رو داشته باشند بقیه را با سود کم بانک برزیلی در اختیارشان بگذارد من همین جا باز از دوستان و کشاورزانی که میخواهند کشاورزی فراسرزمینی داشته باشند.
سوال: خیلی از کشاورزی فراسرزمینی صحبت میکنی ولی این اتفاق آنطور که باید و شاید موفق نشده در مورد برزیل هم همینطور؟
عامریان: به خاطر این است که ما قوانین خیلی خوبی را در کشور نداریم الان مهمترین مشکلی که داریم در ارسال ارز است که بانک مرکزی تا امروز هیچ توافقی را نکرده.
سوال:آقای عامریان نکاتتان راجع به موافقتنامههای تجارت ترجیحی که به قول آقای قریبی میتواند یک تحول ایجاد بکند نظرتان چیست؟
عامریان: ببینید من اینجا خواهش میکنم این موافقتنامهها فقط صرفه گرفتن عکس برای دولتیهایمان نباشد و فقط اینکه بخواهند آمار اعلام کنند واقعاً همین است من دیدم به محض اینکه موافقتنامهای امضا میشود تا یکی دو روز اخبار فضای مجازی فقط اعلامش میکند ولی بعد از آن هیچ اتفاقی نمیافتد.
سوال: یعنی اینکه هیچ هیچ است یا اینکه کم است؟
عامریان: من در حوزه خودم ندیدهام که موافقت نامهای انجام شد در حوزه برزیل که ما ندیدیم فقط البته یک جا شما اعلام کردید در مورد کوبا ما، چون خیلی صادرات و واردات مان با کوبا زیاد نیست هر چقدر موافقتنامه بنویسیم اتفاق نمیافتد یک موضوعی را من دو سال است که پیگیر این بودیم که میوههای ما مانند سیب و انار و کیوی را به برزیل صادر کنیم الان دو سال فکر میکنم است که پیگیرش هستیم که وزارت جهاد کشاورزی آنالیز را خواسته که به کشور برزیل اعلام کند برای اینکه بتوانند یک پروتکلی را انجام بدهند در این دو سال هنوز انجام نشده.
سوال: پیگیری میکنید چه پاسخی میگیرید یعنی چقدر طول میکشد؟
عامریان: به ما میگویند که ما اعلام کردهایم و اعلام میکنیم ولی چیزی که مشهود است نه تا الان فعلاً اعلام نشده اگر شده بود اولین صادراتهایمان شروعمیشد من یک موضوعی که گفتم ببینید سال ۹۷ بحث من فقط دولت نبود از سال ۹۷ از دولت دوازدهم این مشکل را داشتیم دولت سیزدهم و امیدواریم دولت چهاردهم یعنی من صحبتی که کردم فقط دولت سیزدهم نبود از دولت دوازدهم این اتفاق پیمان سپاری را داشتیم.