به گزارش اتاق مشترک بازرگانی ایران و برزیل- بر اساس ارزیابی بانک جهانی،شاخص کلی قیمت محصولات کشاورزی در سال۲۰۲۵حدود یک درصد کاهش خواهد یافت و روند نزولی یا کاهشی معادل سه درصد در سال 2026 ادامه خواهد داشت. این کاهش ناشی از افزایش عرضه جهانی غلات و دانه‌های روغنی و نیز تضعیف نسبی تقاضای جهانی در پی رشد اقتصادی پایین‌تر است. با این حال، در برخی گروه‌ها از جمله قهوه و کودهای شیمیایی، روند افزایشی قیمت به چشم می‌خورد.

در حوزه غلات، قیمت جهانی ذرت در سال ۲۰۲۵ حدود ۲ درصد کاهش یافته و به دلیل برداشت مناسب در کشورهای بزرگ تولیدکننده نظیر آمریکا و برزیل، این روند تثبیت شده است. با وجود این، نسبت ذخایر به مصرف کاهش یافته و این موضوع بازار را نسبت به شوک‌های آب‌وهوایی یا سیاستی حساس‌تر می‌سازد. قیمت دانه سویا نیز با کاهش چشمگیر ۱۷ درصدی روبه‌روست که علت اصلی آن افزایش تولید در برزیل عنوان شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۶ قیمت سویا با افزایشی جزئی تثبیت گردد.

در بخش فرآورده‌های مرتبط با سویا، قیمت جهانی روغن سویا در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۱ درصد کاهش یافته و در سال ۲۰۲۶ نیز کاهش خفیف‌تری خواهد داشت. همچنین قیمت کنجاله سویا با کاهش قابل توجه ۱۶.۳ درصدی همراه بوده که بازتابی از افزایش ذخایر جهانی است. با توجه به نقش کلیدی این محصولات در تأمین خوراک دام و روغن خوراکی در کشور، استفاده از این فرصت قیمتی برای ذخیره‌سازی و قراردادهای بلندمدت توصیه می‌شود.

در حوزه شکر و شکر خام، قیمت جهانی شکر حدود ۱.۹ درصد کاهش یافته و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۶ نیز با کاهش بیشتر ادامه یابد. بهبود شرایط آب‌وهوایی در برزیل به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده، عامل اصلی این کاهش تلقی می‌شود. در مقابل، در بازار نوشیدنی‌ها به‌ویژه قهوه، قیمت‌ها رشد قابل‌توجهی داشته‌اند: قهوه عربیکا با رشد ۵۱.۲ درصدی و قهوه روبوستا با افزایش ۲۴.۶ درصدی، به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده‌اند که ناشی از خسارات شدید اقلیمی در مزارع برزیل است. واردات قهوه از برزیل باید با دقت و مدیریت ریسک صورت گیرد.

در بخش کودهای شیمیایی، شاخص قیمت جهانی کودها در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ بیش از ۶ درصد افزایش یافته و در مقایسه با سال گذشته حدود ۱۱ درصد بالاتر است. در این میان، قیمت جهانی اوره حدود ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته و از مهم‌ترین عوامل آن می‌توان به کاهش صادرات چین (بیش از ۹۰ درصد)، کاهش تولید در مصر به دلیل افت تولید گاز طبیعی، و افزایش تقاضای وارداتی هند و برزیل اشاره کرد. نسبت قیمت اوره به قیمت مواد غذایی نیز در مارس ۲۰۲۵ به بالاترین سطح ۱۶ ماه گذشته رسیده است.

در این میان، ظرفیت‌های جدید تولید در خاورمیانه، (به‌ویژه کشورهای دارای منابع گاز مانند ایران)، می‌تواند در سال ۲۰۲۶ باعث تعدیل قیمت‌ها گردد. ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم اوره با زیرساخت‌های گاز طبیعی گسترده، فرصت ممتازی برای افزایش سهم خود در بازار جهانی دارد.

در سطح منطقه‌ای، نقش کشورهای عضو بریکس در بازار کالاهای کشاورزی همچنان پررنگ است. روسیه علیرغم تحریم‌ها، جایگاه خود را به‌عنوان صادرکننده اصلی گندم حفظ کرده است. هند نیز با افزایش تولید برنج و کاهش وابستگی به روغن نخل، سیاست‌های خودکفایی و تنوع وارداتی را دنبال می‌کند. برزیل نیز نه‌تنها بزرگ‌ترین صادرکننده سویا و قهوه جهان باقی مانده، بلکه با بهبود شرایط اقلیمی، تولید شکر و ذرت خود را نیز افزایش داده است.

با در نظر گرفتن مجموعه تحولات فوق، پیشنهاد می‌شود دستگاه‌های ذیربط در کشورمان با بهره‌گیری از فرصت کاهش قیمت در بازارهای جهانی، اقدامات لازم برای تثبیت واردات ذرت، سویا، کنجاله و روغن سویا را در قالب قراردادهای میان‌مدت انجام دهند. همچنین مدیریت هوشمند واردات قهوه، و برنامه‌ریزی برای توسعه صادرات اوره با هدف بهره‌گیری از تقاضای جهانی، گامی مؤثر در تقویت تراز تجاری کشور خواهد بود. ارتقاء همکاری‌های کشاورزی و لجستیکی با کشورهای عضو بریکس نیز در این راستا توصیه می‌شود.

منبع: وزارت امور خارجه